(H2) 1. Kanuni Düzenleme ve Arabuluculuk Şartı
7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu, 25.10.2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanun, işçi veya işveren alacağı, tazminat ve işe iade talepleri ile açılacak davalarda arabuluculuğu dava şartı olarak getirmiştir.
Arabuluculuğa başvuru yapılmadan dava açılması halinde dava usulden reddedilecektir.
Basın İş Kanunu ve Deniz İş Kanunu kapsamında çalışanlar da arabuluculuk düzenlemelerine tabidir.
2. Arabuluculuk Başvuru Süresi
- Arabulucu, görevlendirildiği tarihten itibaren 3 hafta içinde başvuruyu sonuçlandırır.
- Zorunlu hallerde süre en fazla 1 hafta uzatılabilir.
Başvuru Ne Zaman Yapılmalıdır?
- İş sözleşmesi feshedilen işçi 1 ay içinde arabulucuya başvurmalıdır.
- Arabuluculukta anlaşma sağlanamazsa, işçi 2 hafta içinde iş mahkemesinde dava açmalıdır.
3. Başvuru Süreci
- Başvuru, karşı tarafın yerleşim yeri veya işin yapıldığı yerdeki arabuluculuk bürosuna yapılır.
- Büro kurulamayan yerlerde, görevlendirilen yazı işleri müdürlüğüne başvurulur.
- Karşı taraf, ilk toplantıda yetki itirazı yapabilir.
Alt işveren – asıl işveren ilişkisi varsa, her iki işverenin de arabuluculuk görüşmesine katılımı ve mutabakatı gerekir.
4. Arabuluculukta Anlaşma Sağlanması
Taraflar anlaşmaya varırsa, tutanakta açık ve net olarak belirtilmelidir:
- İşe başlatma tarihi
- İşçiye boşta geçen süre için ödenecek ücret ve hakların miktarı
- İşe başlatılmaması durumunda ödenecek tazminat miktarı
Aksi takdirde anlaşma sağlanmamış kabul edilir.
5. Arabulucuya Başvurmanın Zorunlu Olmadığı Haller
- İş kazası veya meslek hastalığından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat davaları
- Bu davalarla ilgili tespit, itiraz ve rücu davaları
Kanun, arabuluculuk sürecine katılmayan tarafın dava kazansa dahi yargılama giderlerinden sorumlu olacağını hükme bağlamıştır.
6. Arabuluculuk Ücreti
- Anlaşma sağlanırsa, Asgari Ücret Tarifesi doğrultusunda ücret taraflarca eşit karşılanır.
- Taraflar, ücreti bir tarafın karşılaması konusunda da anlaşabilir.
- Anlaşma sağlanmazsa, ücret Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenir ve dava giderinden sayılır; haksız çıkan tarafa yüklenir.
Toplantıya Katılmayan Tarafın Sorumluluğu
Her iki tarafın da katılmaması durumunda, açılacak davalarda yapılan giderler taraflara ait sayılır.
Geçerli mazereti olmadan ilk toplantıya katılmayan taraf, yargılama giderlerinin tümünden sorumlu olur.
